De naakten kleden
Je kunt van de bijbel zeggen wat je wilt, maar de schrijvers
hebben er veel bruikbaars in gestopt. Zo vind ik De naakten kleden (Matteüs 25:31-40) een heel zinvol werk van
barmhartigheid. Als parttime docent aan de modeafdeling van de HKU leek het mij
in elk geval een passend onderwerp voor een opdracht. Maar om naakten te kunnen
kleden, zullen modellen zich doorgaans eerst moeten ontkleden. Ik zocht de
vrijwilligers dicht bij huis, en vond twee NOS collega’s bereid voor het
kunstonderwijs uit de kleren te gaan. In de inpandige fotostudio namen zij de
pose aan die ik van hen verlangde. Staand, hij links zij rechts, neutraal in de
lens kijkend. De NOS-fotograaf zag zijn omroepcollega’s zoals hij ze nog niet
kende. Na de sessie bedankte hij de gelegenheidsmodellen hartelijk voor hun
medewerking. Het resultaat ervan was een geslaagde zwart-wit foto van een
schaamteloze Adam en Eva. De twee werden afzonderlijk van elkaar opgeblazen tot
zo’n anderhalf keer levensgroot, en opgerold afgeleverd bij de afdeling
Grafisch Ontwerp. Er waren meer collega’s die geen bezwaar hadden tegen het
project. Zij waren zo vriendelijk de twee foto’s op platen MDF te plakken, om vervolgens
zowel Adam als Eva langs hun contouren liefdevol te decouperen. Ze gingen hierbij
met chirurgische precisie te werk. Beide figuren eenmaal rechtop gezet, overtrof
het beeld mijn verwachtingen. Dit was spectaculair. Maar ook wel erg groot. Om
de twee in Utrecht te krijgen, moest ik een Renault 4-bestel lenen. Omdat de
onderbenen door de gedeeltelijk openstaande achterklep naar buiten staken,
knoopte ik een rode zakdoek om Eva’s tenen. Het had geholpen, zonder
kleerscheuren bereikten we gedrieën het academiegebouw. Dankzij een behulpzame
conciërge stonden de houten naakte lichamen even later in het praktijklokaal en konden de
studenten hun vormen en maten overnemen. Tijdens de les maakten zij de ontwerpen
die zij thuis op groot formaat in papier realiseerden. De week erna werden de
creaties een voor een op de modellen bevestigd en gefotografeerd. De oplossingen
waren soms voorspelbaar, soms verrassend. Waar de een tot een modieus bruidspaar
was gekomen, beperkte een ander zich tot het aanbrengen van een vijgenblad.
Hans en Grietje kwamen voorbij, een monnik en non, en zelfs een extravagant
Viktor & Rolfachtig koppel. Androgyne types, Suske en Wiske, maar ook een
setje dat rechtstreeks uit Das Triadische Ballet van Oskar Schlemmer afkomstig
leek. Al met al een waar panopticum. Het bleek zo’n geslaagde opdracht, dat ik
besloot ook mijn Arnhemse studenten grafische vormgeving op Adam en Eva los te
laten. Waar de naakten in Utrecht werden aangekleed in het academiegebouw,
zagen de studenten in Arnhem het meer als een outdoor activiteit. Zo fotografeerden
sommigen hun creaties in park Sonsbeek, wat stilistisch fraaie plaatjes
opleverde. Anderen deden dat in een rustige buitenwijk. Maar er was ook een groepje dat de drukste winkelstraat als
locatie verkoos. Juist toen zij de naakten wilden gaan kleden, werden zij door twee
alerte politieagenten gesommeerd onmiddellijk met die vunzigheid te stoppen. Ik
begrijp dat wel. Je moet bijbelteksten ook niet te letterlijk nemen. De
studenten gaven echter niet onmiddellijk gehoor aan het bevel. Boze omstanders gingen
zich er mee bemoeien, waardoor al snel sprake was van een heuse gebeurtenis in
de normaal zo rustige provinciestad. Van alle foto’s vind ik die welke van deze
scène werden gemaakt, nog altijd het meest geslaagd.
(c) Frans Lasès
Geen opmerkingen:
Een reactie posten