Ego

Omdat hij zestig is geworden, mag cabaretier Jeroen van Merwijk - als ‘grootste denker van Nederland’ - zijn beste teksten in boekvorm presenteren. De halve bemanning van het narrenschip der Lage Landen is ervoor van boord gegaan en heeft zich verzameld in vakbondsgebouw De Burcht, hier om de hoek. God de Vader, die mij aan Erik van Muiswinkel herinnert, krijgt het Woord. Aan Hem de eer het eerste exemplaar uit te reiken. Maar dat is eigenlijk niet wat ik wilde vertellen. Wél dat ik bij deze gelegenheid de voormalige baas van de IKON televisie ontmoet. Hij verhaalt dat hij ooit tot zijn verbazing het verzoek kreeg een oudejaarsavond in te vullen. Narren van naam zijn al vaak genoeg op tv, dit was een goede gelegenheid minder bekende grootheden uit te nodigen. Een geproduceerde ontmoeting op een eiland leek hem wel wat. Net zo lang gezamenlijk improviseren tot er een programma is. En zo reisde hij met een groepje cabaretiers, waaronder Jeroen van Merwijk, voor een lang weekend naar Texel. ‘Dat ging natuurlijk helemaal niet werken,’ onderbreek ik hem. Hij reageert verrast. ‘Huh! Ken je de afloop dan?’ ‘Die kan ik wel raden,’ zeg ik parmantig. Hij vervolgt dat hij het avontuur positief was aangegaan en goddelijke inspiratie en kruisbestuiving verwachtte. Met ieders goede wil en de enorme hoeveelheid meegenomen drank moest het lukken. Toch wilde de samenwerking geen millimeter van de grond komen. De ego’s bleken overduidelijk te groot voor het experiment. Een oudejaarsprogramma kwam er uiteindelijk wel, maar daarin vertoonde ieder afzonderlijk gewoon weer zijn eigen kleinkunstje. ‘Wat vind jij daar nou van?’ vraagt hij. ‘Individueel behaalde resultaten zijn nog geen garantie voor samenwerking,’ zeg ik gebaseerd op enige ervaring. Jaren geleden stond de opera Aap verslaat de Knekelgeest van componist Peter Schat in een tent achter Frankendael. Floris Guntenaar had het toneelbeeld ontworpen. Na een serie uitvoeringen zou er onder regie van Annemarie Prins een televisieadaptatie van de opera worden gemaakt. Uw blogschrijver – toentertijd werkzaam bij de NOS - werd aangezocht voor de televisievormgeving. De basisopnamen vonden plaats in een chromakey blauwe studio. Apen, monsters en acrobaten gingen in een houten berglandschap elkaar met stokken te lijf. En daarbij werd dan ook nog gezongen. Na een ruwe montage was het aan mij om met de tapes aan de slag te gaan. De blauwe achtergronden zou ik vervangen door graphics. Met regisseur Annemarie Prins had ik vooraf intensieve besprekingen gevoerd en mijn aanpak genoot haar enthousiaste instemming. In de mouw van Peter Schat bleek echter al die tijd nog een aap verstopt te hebben gezeten. De componist zag toch liever theatervormgever/goede vriend Guntenaar het werk afmaken - weliswaar ‘in samenwerking’ met mij. Het zal geen verbazing wekken dat noch Annemarie Prins, noch ondergetekende daarin wilde meegaan. Theater is geen televisie, en andersom ook niet. Resultaat: twee tegenover elkaar staande partijen, met de onafgemaakte opnametapes ertussenin. En tja, die liggen anno nu nog altijd te wachten op invulling van het blauw. Ego’s? Welnee!  

(c) Frans Lasès